زندگی ایل قشقایی

بیش تر افراد این ایل دارای جثه‌ای باریک و متوسط و قدی بلندو چشم و ابرو مشکی هستند و رنگ پوست آن‌ها در اثر برخورد با موانع طبیعی و نور خورشید و گرد و غبار در جوانان افروخته و قرمز در سالمندان تیره است. در میان قشقایی‌ها به خصوص در میان دو طایفه ی دره شوری و فارسمیدان چشم آبی و موی روشن فراوان دیده می‌شود.
دین مردم استان فارس اسلام و مذهب شان شیعه است. ساختار و هسته خانواده در استان فارس همانند دیگر مناطق ایران است. به طور کلی در گذشته مرسوم بوده که پسران پس از ازدواج با پدر و مادر خود زندگی می کردند و عروس را به خانه ی پدری خود می آوردند و گاه ممکن بود چندین خانواده و چند نسل با یک دیگر در یک خانه بزرگ زندگی کنند ولی هم اکنون این شیوه هم چون دیگر مناطق ایران منسوخ شده است. امروزه در استان فارس هسته خانواده ها کوچک تر شده و جوانان پس از ازدواج زندگی مستقلی را آغاز می کنند ولی هنوز هم ساختار خانواده ها بر پدرسالاری استوار است و تصمیم گیرنده نهایی پدر خانواده است.
سوگواری ها در این استان دارای آداب خاص خود است و به دو دسته سوگواری های خصوصی و عمومی تقسیم می شوند. سوگواری های خصوصی به همان شیوه ی رایج در دیگر نقاط است و برای متوفی مراسم های مختلف شب سوم، هفتم و چهلم برگزار می کنند و مدعوین را با خرما، حلوا و وعده های غذایی پذیرایی می کنند. سوگواری های عمومی که منسجم ترین آن ها مراسم های ویژه ماه محرم و شهادت حضرت امام حسین (ع) است نیز در استان فارس از آداب خاص خود برخوردار است. در ماه محرم مردم فارس به عزاداری، نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و ... پرداخته و مراسم‌های پرشوری را برگزار می کنند. در سینه‌زنی افراد به صورت دو ستون روبه روی هم می ایستند و سینه می زنند. البته ابتدا افراد بزرگ سال، بعد جوانان و سپس کودکان پشت سر هم می ایستند. در جلوی آن ها نیز علم حرکت می‌کند که افراد بر سر بلند کردن آن با هم رقابت دارند و هر کس به نوبت علم را تا مسافتی حمل می کند. مراسم های سوگواری در میان ایل قشقایی دارای آداب خاص خود است و افراد این ایل از سنت های خود پیروی می کنند.
تشیع جنازه در میان عشایر و به خصوص در مورد فوت جوانان ناکام خیلی باشکوه است. بهترین اسب‌ها را با بهترین پارچه‌های زربفت و رنگین و بافته‌های گران‌بها آرایش کرده و در پی جنازه می‌برند. سوارهای زیادی که گاهی عده آنان به چند صد نفر می‌رسد پیرامون جنازه را می گیرند. نوازندگان ساز می‌زنند و آهنگ طبل در میان غریو شیون طنین‌انداز است. این ساز و طبل را ساز و طبل وارونه می‌نامند و به ندرت دیده می‌شود که نزدیکان جوان ناکام دستمال سیاه در دست به رقص غم‌انگیزی می‌پردازند. تابوت را پیاده و روی دست به آهستگی در میان جمعیت انبوه به سوی گورستان می‌برند و گاهی دیده می‌شود که عده‌ای پشت سر تابوت خاکستر یا خاک و یا کاه بر سر خود و بر فراز جمعیت می‌افشانند.
عزاداری در میان قشقایی‌ها بیش از دیگران معمول و دارای اهمیت است و بسیار اتفاق افتاده که مادر یا پدر پس از مرگ فرزند و همسر و خواهر پس از مرگ شوی یا برادر تاب زندگی نیاورده و درگذشته است. مدت عزاداری یا به قول قشقایی‌ها «یاس» از حدود یک سال طول می‌کشد و در این مدت هیچ‌یک از افراد خانواده و نزدیکان به جز لباس سیاه نمی‌پوشند و در مجالس جشن و موسیقی حاضر نمی‌شوند. افراد ایل در روز مرگ متوفا و سه روز در یک هفته و چهل روز و یک سال بعد از آن عده زیادی را اطعام می‌کنند و هم‌چنین در شب‌های جمعه به یاد او مقداری شیرینی که اغلب خرما یا انجیر یا امثال آن است بین مردم تقسیم می‌نمایند و معتقدند که این اطعام، خیر و ثواب فراوان دارد. تکلیف و وظیفه مردم ایل این است که برای تسلیت‌گویی داغ‌دیدگان تا یک سال به دیدار آنان بروند به این عمل «پورسا» گویند که از ریشه پرستش گرفته شده است.